Uszkodzenie chrząstki

Czerwony - przykładowe uszkodzenie chrząstki pełnej grubości

Każdy staw w naszym organizmie zbudowany jest na podobnej zasadzie - elementy kostne pokryte są chrząstką, której zadanie polega na właściwym ruchu kości miedzy sobą. Dzieje się tak dlatego, że chrząstka jest strukturą bardzo gładką oraz śliską - tak jakby dotykały się dwie kostki lodu. W przypadku kolana ze względu na pokrycie elementów kostnych stan dzielimy na 3 przedziały - przyśrodkowy, boczny oraz przedni(staw rzepkowo-udowy)

Skala Outerbridge'a

Problem pojawia się w momencie gdy dochodzi do uszkodzenia chrząstki. Ze względu na stopień uszkodzenia stosowana jest m.in skala Outerbridge'a:

I stopień - chondromalacja(rozmiękanie) bądź mikrofibrylacje - na powierzchni chrząstki pojawiają się delikatne ,,kłaczki''/włókienka
II stopień - uszkodzenie do 1/2 głębokości chrząstki
III stopień - uszkodzenie >1/2 głębokości chrząstki
IV stopień - odsłonięta warstwa podchrzęstna kości

Ubytek chrząstki w zależności od wielkości uszkodzenia może przebiegać całkowicie bez objawów, może niestety manifestować się także:
1.Bólem stałym/przy ucisku/podczas nacisku w trakcie chodu w miejscu ubytku
2.Ograniczeniem bólowym ruchomości stawu
3.Wysiękiem śród stawowym
4.Chrupaniem w stawie(zwiększone tarcie i przeskakiwanie elementów stawu)

Wraz z ubytkiem chrząstki w wyniku zmiany mechaniki chodu dochodzi do powstawania zmian zwyrodnieniowych i przebudowy stawu.

Rozpoznanie

Stawiane na podstawie wywiadu, badania fizykalnego oraz badań dodatkowych - USG badanie dość ogólne(dobre przy rozpoznawaniu miejscowych ubytków dużego stopnia), MR - najdokładniejsze.

Usunięte w drodze artroskopii wolne fragmenty chrząstki

Leczenie

Zależy w znacznym stopniu od głębokości ubytku. Do III/IV stopnia uszkodzenia leczeniem z wyboru jest leczenie zachowawcze - fizykoterapia, odciążenie stawu. Do samego kolana można podawać preparaty zmniejszające tarcie - kwas hialuronowy. Stosuje się także komórki macierzyste mające za zadanie regenerację chrząstki. Zastosowanie znajdują też doustne preparaty z chondroityną oraz kolagenem. Niestety chrząstka szklista stawów niczym nasze zęby nie odrasta sama pomimo wielkich chęci.

Przy ubytku IV stopnia myślimy z wyboru o leczeniu operacyjnym i tak w zależności od pola powierzchni uszkodzenia możemy zastosować:
1.Do 2cm2 - mikrofracturacje mające otworzyć kanał szpikowy co sprawi wypływ szpiku i jego zamianę w chrząstę włóknistą zapewniając pokrycie ubytku
2.2-4cm2- przeszczep chondrocytów, błonę np.Hyalfast, czy pokrycie ubytku endoprotezą powierzchniową np. Biopoly
3.Powyżej 4cm2 - mozaikoplastyka, endoproteza powierzchniowa, kwalifikacja do połowiczej/całkowitej endoprotezoplastyki stawu

Najczęściej zadawane pytania

1.Czy jeśli występuje u mnie uszkodzenie chrząstki I/II stopień to czy po leczeniu będę zdrowa/y?
Tak jak pisałem chrząstka nie odrasta, przy zastosowaniu odpowiedniego leczenia możemy powstrzymać postęp ubytku i sprawić, że stan ten się zatrzyma.

2.Boli mnie gdy schodzę ze schodów i kucam, czy to problem ze chrząstką?
Wykluczając inne problemy jest duże prawdopodobieństwo, że tak jest. Dolegliwości mogą wynikać z ubytku chrząstki albo zbyt dużego przyparcia rzepki do kości udowej - zespół przyparcia rzepki.